ប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើនបំផុតទាំង១០ ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៨! ប្រទេសលេខ១ គឺមហាមិត្តយើង

ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក (CO2) សំដៅលើស្ថានភាពដែលឧស្ម័នពុលនេះ ត្រូវបានបំភាយទៅក្នុងបរិយាកាស  ខណៈដែលប្រភពវាគឺ ឧស្ម័ន ប្រេង និង ធ្យូងថ្ម។ ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក អាចបែងចែកជាពីរកត្តា គឺកត្តាធម្មជាតិ ដែលរួមមានការស្អុយរលួយនៃសមាសធាតុ និងដំណើរការបញ្ចេញដោយមហាសមុទ្រ និងកត្តាមនុស្ស ដែលបញ្ចេញពីរោងចក្រថាមពល  រថយន្ត  យន្តហោះ  និង ចំហេះឥន្ធនៈផូស៊ីល។

ដោយឡែកយើងមកស្គាល់ប្រទេស ដែលបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកច្រើនបំផុត៖

១០. ប្រទេសកាណាដា (Canada)

ជាមួយអត្រាប្រហែល ១.៥៤% នៃឧស្ម័នកាបូនិកដែលបញ្ចេញក្នុងមួយឆ្នាំ វាជាចំនួនដែលកាន់តែអាក្រក់ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ ដោយជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការផលិតឧស្ម័ន និងប្រេង។  ទោះយ៉ាងណា ដំណោះស្រាយខ្លះត្រូវបានអនុវត្ត ដើម្បីធានាបាននូវការកាត់បន្ថយបរិមាណនៃឧស្ម័ននេះពីអគ្គិសនីរដ្ឋ  និងការប្រើប្រាស់ទឹកភ្លើងដែលបង្កកម្តៅខ្លាំង។  បម្រែបម្រួលបរិយាកាសកំពុងកើតឡើង ហើយកម្ពស់ទឹកសមុទ្រក៏កើនឡើងដែរ។

៩. កូរ៉េខាងត្បូង (South Korea)

វាគ្មានអ្វីភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេដែលកូរ៉េខាងត្បូងជាប់ក្នុងបញ្ជីនេះ បើគិតតាមកម្រិតបំពុលខ្យល់អាកាស ១.៧១% ប្រចាំឆ្នាំ ដែលជាលទ្ធផលនៃការបញ្ឆេះឧស្ម័ន និងការដុតឥន្ធនៈផូស៊ីល។ ក្នុងចំណោមប្រទេសផ្សេងៗក្នុងលោក អត្រារបស់កូរ៉េខាងត្បូងនេះ ទំនងជាកើនឡើងលឿនបំផុត។ បម្រែបម្រួលបរិយាកាស ក៏កំពុងកើតឡើងក្នុងកម្រិតលឿនខ្លាំង។ ប្រសិនបើប្រសិទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់ថាមពល មិនត្រូវបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងទេ វាច្បាស់ជាពិបាក ឬ ស្ទើរតែមិនអាចទៅរួចក្នុងការកាត់បន្ថយ។

៨. ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ (Iran)

អត្រាបញ្ចេញឧស្ម័នកាបោនឌីអុកស៊ីត នៅប្រទេសអ៊ីរ៉ង់គឺ ១.៧៦% ដែលកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងបង្កការគម្រាមកំហែងដល់សុខភាពមនុស្សកាន់តែខ្លាំង។ ប្រហែល ៥០% នៃការបញ្ចេញ CO2 ជាលទ្ធផលនៃការផលិតប្រេងក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

៧. ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ (Germany)

វាជារឿងគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលគួរសម ដែលអាល្លឺម៉ង់ស្ថិតក្នុងចំណោមបញ្ជីទាំង១០ ជាមួយអត្រាខ្ទង់ ២.១៦% ដែលជាលទ្ធផលនៃការផលិតអគ្គិសនី នៅពេលគេចាប់ផ្តើមប្រើធ្យូងថ្ម។  វាជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា កិច្ចការជាច្រើនត្រូវតែធ្វើឡើង ដើម្បីបន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូនិកក្នុងកម្រិតអប្បបរមា។ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងអនុម័តគម្រោងថាមពលមិនចេះរីងស្ងួត ខណៈខ្លួនចង់បញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម។

៦. ប្រទេសជប៉ុន (Japan)

ជប៉ុនមានអត្រាបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកចំនួន ៣.៧៤%។ រោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរត្រូវបិទទ្វារចោល ព្រោះតែគ្រោះមហន្តរាយនៅឆ្នាំ ២០១១។  បញ្ហានេះបានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីៗ ដើម្បីធានាថាការបំពុលដោយកាបោន ត្រូវបានលុបបំបាត់។ ថាមពលដែលអាចផលិតជាថ្មី កំពុងត្រូវបានណែនាំ ដើម្បីធានាថាប្រទេសនេះ អាចប្រកួតប្រជែងដោយមានផលចំណេញជាមួយប្រទេសផ្សេង។

៥. ប្រទេសរុស្ស៊ី (Russia)

រុស្ស៊ីជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី៥ ជាមួយអត្រាប្រចាំឆ្នាំ ៤.៨៨%។ ដើមឡើយ ការបញ្ចេញឧស្ម័ននេះបានថយចុះយ៉ាងច្រើន ដោយសារការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត។ ថ្វីបើរុស្ស៊ីពាក់ព័ន្ធយ៉ាងខ្លាំង ទៅនឹងការផលិតឧស្ម័ន និង ប្រេង ក៏ប្រទេសនេះកំពុងអនុម័តយុទ្ធសាស្រ្តផ្សេងៗ ដើម្បីធានាកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញ CO¬2 ទៅក្នុងបរិយាកាស។ ផែនការជាច្រើន កំពុងត្រូវបានពិភាក្សាស្តីពីថាមពល ក៏ដូចជាការរុករកឧស្ម័ន និង ប្រេង។

៤. ប្រទេសឥណ្ឌា (India)

ឥណ្ឌារួមចំណែកប្រហែល ៦.៨១% នៃការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកសរុប។ មូលហេតុធំៗគឺ ផលប៉ះពាល់នៃឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ និង ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ ឥណ្ឌាកំពុងក្លាយខ្លួនជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចបន្តិចម្តងៗ ដូច្នេះការប្រើប្រាស់ថាមពលក៏កើនឡើងដែរ ជាហេតុធ្វើឱ្យអត្រាបំភាយឧស្ម័ននេះមានការកើនឡើង។

៣. សហភាពអឺរ៉ុប (European Union)

វាជាបណ្តុំនៃប្រទេសដែលនៅក្រោមឆ័ត្រសហភាពអឺរ៉ុបដូចជា ចក្រភពអង់គ្លេស បារាំង  អាល្លឺម៉ង់  និងប្រទេសផ្សេងទៀត។  អត្រាបញ្ចេញកាបោនឌីអុកស៊ីតក្នុងប្រទេសទាំងនេះគឺប្រហែល ៩.៦២%។  នៅឆ្នាំ ២០០៩ អត្រានេះបានធ្លាក់ចុះម្តងហើយ តាំងពីពួកគេមិនពាក់ព័ន្ធក្នុងសកម្មភាពឧស្សាហកម្មបែបនេះ។ ទោះយ៉ាងណា ការកើនឡើងជាថ្មី ជាលទ្ធផលនៃការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។

២. សហរដ្ឋអាមេរិក (United States)

សហរដ្ឋអាមេរិកជាប់ពាក់ព័ន្ធយ៉ាងច្រើន ក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចជុំវិញពិភពលោក។ ចំណុចល្អគឺថាគេកំពុងរៀបគម្រោងដើម្បីធានាលុបបំបាត់  ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក។  ទោះយ៉ាងណា បច្ចុប្បន្ន អត្រាប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនគឺល្បាក់ ១៤.៣៤%។ អ្នកអាចនឹងចាប់អារម្មណ៍បើដឹងថា អត្រាពីមុនខ្ពស់ជាងនេះទៀត ខណៈការថយចុះ គឺព្រោះតែយុទ្ធសាស្រ្តមួយចំនួនក្នុងរដ្ឋបាលរបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា។ វិធានការទាំងនោះត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីធានាថា សុខភាពពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន គ្មានហានិភ័យនាពេលអនាគត។

១. ប្រទេសចិន (China)

អត្រាបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកប្រចាំឆ្នាំរបស់ចិន គឺច្រើនជាងអាមេរិកដល់ទៅពីរដង ពោលគឺ ២៩.៥១%។ មូលហេតុចម្បងគឺ សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះពឹងផ្អែកលើចំហេះឥន្ធនៈផូស៊ីល សម្រាប់ផលិតអគ្គិសនី និង ដែកថែប។ ការបំភាយនៅតែកើនឡើង ខណៈរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់រកឃើញមធ្យោបាយកាត់បន្ថយបាន។

សរុបសេចក្តីមក វាងាយស្រួលនឹងកត់សម្គាល់ថា ការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិក ទៅក្នុងបរិយាកាសលើផែនដី ភាគច្រើនជាលទ្ធផលនៃសកម្មភាព របស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍជុំវិញពិភពលោក។ អាស្រ័យហេតុនេះ វាជាការប្រសើរ បើរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ អនុម័តយុទ្ធសាស្រ្តដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការកាត់បន្ថយ អត្រាបំពុលខ្យល់អាកាស ដើម្បីការពារផែនដី និងជីវិតទាំងអស់៕

តើប្រិយមិត្តយល់យ៉ាងណាដែរ?

• បរិស្ថាន
• ទីកន្លែង
• ធម្មជាតិ