អ្នកណានៅខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង ប្រាកដជាស្គាល់! ទើបតែដឹងថា នៅវត្តមួយ មានគំនូរបុរាណលើជញ្ជាំង អាយុជាង៣០០ឆ្នាំ និងបង្កប់រឿងរ៉ាវច្រើន (មានវីដេអូ)

កំពង់ឆ្នាំង៖ បើនិយាយដល់ ព្រះវិហារបុរាណដ៏ចំណាស់ វត្តកំពង់ត្រឡាចលើ ឬហៅវត្តពោធិរុក្ខារាម បានកសាងឡើនៅ សតវត្សរ៍ទី១៧ ក្នុងគ្រិស្ដសករាជ ១៦៧២។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ដោយសារព្រះវិហារមួយនេះ មានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោម ទើបពុទ្ធបរិស័ទនៅទីនោះបានជួសជុលកសាងវិញបន្ថែមនៅដើមសតវត្សរ៍ទី២០ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន។

វត្តបុរាណមួយនេះមានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ បើនិយាយពីអាយុកាលប្រមាណជាង ៣០០​ឆ្នាំ​ ដែលដូនតាខ្មែរបានចាប់ផ្តើមសាងសង់រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ ពិតណាស់វត្តកំពង់ត្រឡាចលើ ជាវត្តដែលមានអាយុកាល​ចំណាស់ជាងគេក្នុងទឹកដីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ហើយព្រះវិហារបុរាណនេះមានទំហំទទឹង១២ម៉ែត្រ និងមានទំហំបណ្ដោយ២០ម៉ែត្រ ចំណែកសសរវិញមានចំនួន ៦២ដើម។ ព្រះវិហារមួយនេះសាងសង់នៅលើខឿនថ្មបាយក្រៀម ប្រៀបបានទៅហ្នឹងទីខឿនប្រាសាទបុរាណ ដែលជាទីស្ថានសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នៃជំនឿជនជាតិខ្មែរយើង។

លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះវិហារបុរាណនេះ មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ ហើយនៅក្រោយព្រះវិហារមានស្រះទឹកតាំងពីបុរាណកាលធំៗចំនួន២ថែមទៀតផង។ បើក្រឡេកទៅមើល រូបគំនូរសិល្បៈបុរាណលើជញ្ជាំងនៃព្រវិហារ ពិតជាមានក្បូរក្បាច់ដ៏ល្អវិចិត្រមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ទាំងស្នាដៃគូរ និងការផាត់ពណ៌ មើលទៅមានភាពស្រស់ស្អាតរស់រវើកតែម្ដង។

តែបច្ចុប្បន្នរូបគំនូរលើជញ្ជាំងព្រះវិហារមួយនេះ មានសភាពខូចខាតច្រើន ដោយគំនូរខ្លះបានរលុបសឹងមើលមិនឃើញ ចំណែកគំនូរឯទៀតនៅល្អ តែមិនដូចដើមឡើយ។ មូលហេតុដែលគំនូរទាំងនេះ ខូចខាតក៏ដោយសារធម្មជាតិ និងមនុស្ស។ បើតាមមើលឃើញជាក់ស្ដែង ដំបូលព្រវិហារមានភាពលិចទឹកស្រក់ហូរលើជញ្ជាំងផ្ទាំងគំនូរ ហើយមួយវិញទៀត ក្នុងជំនាន់សម័យ ប៉ុ​ល ពត គេបានយកព្រះវិហារបុរាណនេះ ធ្វើជាកន្លែងឃុំឃាំងមនុស្ស ជាឃ្លាំងស្តុកអំបិល និងជាកន្លែងបិតស្រា ទើបធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ផ្ទាំងគំនូរយ៉ាងដូច្នេះ។

យ៉ាងណាមិញ ផ្ទាំងគំនូរល្អឯកមួយនេះត្រូវបានគូរឡើងដោយជាងគំនូរ​២​នាក់​ ម្នាក់មាន​ឈ្មោះ​ ប៉ាល់ និង​ ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ​ជា បាន​បានបន្សល់ស្នាដៃគូររូប​គំនូរ​ដ៏វិចិត្រទាំងនេះ នៅលើ​ជញ្ជាំង​ព្រះវិហារបុរាណនេះ។ ក្នុងនោះដែរ បើតាម​ការស្រាវជ្រាវ​រប​ស់​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ បាននិយាយថា រូបគំនូរ​ទាំងនេះ​ដូចគ្នាទៅនឹងរូប​គំនូរ​ក្នុង​ប្រាសាទ​ព្រះ​កែវ​មរកត​ ដែលស្ថិតនៅក្នុង​ព្រះបរមរាជវាំង​ ហើយមានអាយុកាលស្មើគ្នាទៀតផង។

ជាមួយគ្នានេះដែរ បើងាកទៅចាប់អារម្មណ៍លើសាលាធម្មសភាវិញ មានអាយុកាលសាងសង់ដំណាលគ្នាទៅនឹងព្រះវិហារដែរ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សាលាធម្មសភាមួយនេះ សាងសង់ក្នុងទំហំ ១៤ម៉ែត្រ គុណ ១៦ម៉ែត្រ ចំណែកជណ្ដើរធ្វើអំពីថ្មបាយក្រៀម និងជញ្ជាំងធ្វើពីរនៀបឬស្សី និងស៊ីម្ម៉ង់។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា គំនូរដ៏ល្អឯកបង្ហាញលើផ្ទៃជញ្ជាំងព្រះវិហារ វត្តកំពង់ត្រឡាចលើ ឬហៅវត្តពោធិរុក្ខារាមនេះ បានបរិយាយអំពីរឿង៤យ៉ាង ដែលមានដូចជា ផ្នែកខាងលើនិយាយពីរឿង​រាមកេរ្តិ៍​​ ផ្នែកកណ្ដាលនិយាយពីរឿពុទ្ធប្រវត្តិ ហើយផ្នែកខាងក្រោមរឿងងពុទ្ធ​ជា​តក ហើយមួយវិញទៀតនិយាយពីដំណើរជីវភាព​រស់នៅ​ និងវប្បធម៌​ប្រពៃណី​ជនជាតិខ្មែរនាសម័យឧដុង្គ​ផងដែរ។

ជាក់ស្ដែង ដើម្បីទៅកាន់ទីវត្តអារាមមានអាយុកាលចំណាស់ វត្តកំពង់ត្រឡាចលើ ភ្ញៀវទេសចរទាំងអស់អាចធ្វើដំណើរបាន២ផ្លូវ ដោយទី១ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ ដល់ផ្សារសាលាលេខ៥ បត់ស្ដាំ ឆ្ពោះទៅមុខរហូតប្រមាណ៧គីឡូម៉ែត្រ។ ទី២ អាចធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ ដល់រូបសំណាក់អង្គដួងជិះសេះបត់ស្ដាំ ជិះតាមផ្លូវលំតាមដងទន្លេសាបឆ្ពោះទៅកាន់ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ហើយវត្តមួយនេះមានចម្ងាយប្រមាណ៤៦គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងភ្នំពេញ៕

ចង់ជ្រាបកាន់តែច្បាស់ អំពីផ្ទាំងគំនូរដ៏វិចិត្រ សូមទស្សនារូបភាព និងវីដេអូខាងក្រោម៖

ខ្មែរឡូតសូមរក្សាសិទ្ធិ